نقش توبه در حدود قصاص و دیات با رویکردی به قانون - دانلود رایگان
دانلود رایگان نقش توبه در حدود قصاص و دیات با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید
دانلود رایگان
| نقش توبه در حدود قصاص و دیات با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدیدنقش توبه در حدود قصاص و دیات با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید الف- مقدمه: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ. بگو: ای بندگان من که [باارتکاب گناه] برخود زیاده روی کردید! از رحمت خدا نومید نشوید. یقیناً خدا همهبندگان را می آمرزد؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.[1] جمع آمدنِِ واژهء((ذنوب)) به همراه الف و لام تعریف، که برای استغراق و همه را فرا گرفتن است از سویی، و آمدنِِ ((جمیعاً)) که حالِِِِ مؤکّد برای((الذُّنُوب))است از سویی دیگر، دلیل آن است که خداوند تمامی گناهان را، از هر نوع و به هر مقدار که باشند- بی هیچ استثنایی- می آمرزد. و از علی (ع) نقل شده است که فر مودند: این آیه در فراگیری رحمت و آمرزش خداوند بی بدیل است، یعنی امید بخش ترین ها برای گناه کاران است.[2] توبه یکی از نعمت های بیکران خداوندی است که برای همه بندگان قرار داده شده تا خود رااز بدی ها و گناهان دور کرده و با توبه و انابه به درگاه الهی بازگشت نمایند. بی گمان توبه، یکی از مواردی است که عنایت و رحمت و فضل الهی را بر بندگان به خوبی نشان می دهد. توبه را می توان مصداق آشکار پیشی گرفتن فضل الهی و رحمت الهی بر خشماو دانست، زیرا این رحمت فراگیر و مهر بیکران اوست که بندگان گناهکار را مورد توجه خویش قرار می دهد و با روش های مختلف به راه راست رهنمون می سازد. نسبت به لغزش ها و گمراهی هشدار داده و جهت بازگشت بندگان به سوی خویش با توصیه ها و تشویق های مختلف امید را در دل انسانهای گناهکار زنده می نماید که می شود تولدی دوباره یافت و با کسب توفیقات به سر منزل مقصود رهنمون شد. بنابراین یکی از مباحث مهم در معارف اسلامی توبه می باشد و از دیدگاه قرآن نیز روش توبه روشی بی نظیر برای درمان گناه می باشد به گونه ای که در قرآن کریم بیش از نودو نه بار واژه توبه و بیش از چهل بار کلمه استغفار تکرار شده است هم چنین علماء اخلاق، دانشمندان، متکلمین و عرفا به خاطر اهمیت توبه بابی را به آن اختصاص داده ند، اما فقهاء با الهام از آیات و روایات آثار حقوقی آن را مورد بررسی و دقت نظر قرار داده اند. توبه از دیدگاه حقوق کیفری اسلام به عنوان یکی از موارد سقوط مجازات می باشد، در قانون مجازات اسلامی جدید(مصوب 1392) یک مبحث از فصل یازدهم با عنوان سقوط مجازاتها از مواد 114 تا 119 به آن پرداخته است که از این حیث یک تاسیس حقوقی به شمار می رود. توبه به عنوان یکی از عوامل سقوط مجازات و از جهت پیشگیری از جرم و اصلاح و باز پروری مجرمین در حقوق کیفری اسلام قابل بررسی می باشد. به همین جهت فقها آن را در کتابهای فقهی مورد بررسی قرار داده اند. تلاش در این تحقیق بر این است که ابتدا مفهوم توبه و اهمیت آن و همینطور تاثیر آن در سقوط و یا کاهش مجازات در جرائم حدی، قصاص و دیات با رویکردی به قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 و نقش اصلاحی آن در فرد و جامعه و پیشگیری ازجرائم وکاهش هزینه های جامعه مورد بررسی قرار گیرد. ب- تبیین موضوع تحقیق اگر هدف از مجازات، پشیمانی مجرم از کار خویش و عزم جدی بر تکرار نکردن عمل مرتکب شده باشد، در این صورت مجازات سالبه به انتفاع موضوع است و مجازات کاری نامعقول به نظر می رسد. دین اسلام چنین تاسیسی را در حقوق کیفری پیش بینی کرده است و اعمال کیفر را در صورت توبه مجرم، تحت شرایطی منتفی می داند و این، یکی از امتیازات بارز و منحصر به فرد حقوق جزای اسلامی است. در منابع نظام کیفری اسلام، با استناد به آیات قرآن و روایات ائمه اطهار(ع) تحقق توبه مجرم درشرایط خاص، به عنوان رادع مجازات برخی جرایم ذکر گردیده است. این خود بیانگر آن است که سیاست های کیفری اسلام نه مبنی بر انتقام جویی، که حاکی از گذشت کرامت انسانی است. در قرآن و روایات بر توبه به عنوان وسیله ای برای بازگشت به سوی حق و پاکیزه و طاهر شدن تاکید شده است. اینامر پیش از هر چیز به سبب تواب و رحیم بودن حق است که خداوند خود را در قرآن به ایناوصاف موصوف داشته به این سبب است که خداوند انسانها را از زبانداود(ع) به توبه پذیری و مهربان بودنش بشارت می دهد و توبه را خروج از ظلمتگاه به سوی نور ایمان معرفی می کند. خداوند در قرآن برای توبه شرایطی قرار دادهاست، اما پیش از آن، بیان فرموده که توبه تنها برای آن کسانی است که از سر نادانی و جهالت به راه گناه رفته اند. لذا می توان گفت: توبه در حقوقجزای اسلامی به عنوان یکی از موارد سقوط مجازات شمرده شده، و از این باب یک تاسیس حقوقی در حقوق جزای اسلامی است، به گونه ای که در سایر مکاتب کیفری امروزی نمونه آن به چشم نمی خورد. در اهمیت آن همین بس که یکی از بهترین شیوه های جلوگیری از جرم و اصلاح مجرمان است. با تامل در آیات و روایات و نیز سخنان فقهای اسلام، استنباط می شود که برای توبه، ندامت حقیقی و عزم بر ترک گناه برای همیشه کافی است و انجام آن نیاز به لفظ و اعمال خاصی ندارد... البته گناهان اقسام گوناگون دارند که کیفیت توبه نسبت به هر یک نیز مختلف می باشد. این گناهان در یک تقسیم کلی به سه قسم زیر می باشند: 1- موجب زائل شدن حقی از مردم یا ثبوت حدی از حدود الهی نمی شود بلکه گناه مربوط به خود شخص بوده و به بیرون سرایت نمی کند، همانند حسد و دروغ. در این مورد که گناه و معصیت مربوط به خود شخص عاصی و گناهکار است، با وجود ندامت و تصمیم بر عدم انجام گناه توبه محقق شده و اثرات توبه نیز بر آن بار می شود. 2- موجب ثبوت مالی از حقوق الناس یا حقوق الهی می گردد. همانند ترک زکات و خمس. در این مورد توبه وقتی محقق می شود که علاوه بر پشیمانی و ندامت از گذشته، اقدام به پرداخت حقوق کند که بر ذمه اش قرار گرفته است. 3- موجب حد شرعی باشد. این خود از نظر کیفیت ثبوت حد از جنبه حق به سه دسته می شود. الف- از جنبه حق الله موجب حد شرعی می شود. ب- از جنبه حق الناس موجب حد شرعی می شود. ج- هم از جنبه حق الله و هم از جنبه حق الناس موجب ثبوت حق می شود، همانند سرقت. در قانون جدید مجازات اسلامی، توبه یکی از اسباب شرعی سقوط مجازات است که به عنوان یک مبحث از فصل یازدهم با عنوان سقوط مجازاتها از مواد 114 تا 119 به آن پرداخته است که این امر بیانگر میزان اهمیت نهاد فقهی توبه، نزد تدوین کنندگان این قانون است. توبه در جرایم مستوجب حد، چنانچه قبل از اثبات جرم باشد، موجب اسقاط مجازات خواهد شد. البته مطابق شرع و قانون جدید، توبه در مواردی مجازات حدی را به تعزیری تبدیل خواهد کرد، از جمله تبصره 2 ماده 114 قانون جدید، توبه شخص زانی و لائط را که به عنف مرتکب جرم زنا یا لواط شده باشند به مجازات حبس یا شلاق تعزیری تبدیل می کند. لذا در این تحقیق کیفیت توبه در هر یک از جرایم حدی، قصاص و موارد مربوط به دیات بررسی شده و رویکرد حقوقی جدید در آن که در قانون مجازات اسلامی 1392 مورد توجه بوده است، مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. [1] -قرآن، سوره زمر،آیه53. [2]- کاشانی ، فیض، تفسیر صافی، ج 4 ، ص 326. چکیده1 الف- مقدمه:2 ب- تبیین موضوع تحقیق.. 3 ج- سوالات تحقیق.. 4 د- پیشینه تحقیق.. 5 و- فرضیه های تحقیق.. 8 ه- اهداف پژوهش:9 ی- روش تحقیق:9 ز- ساماندهی تحقیق.. 10 فصل اول: كليات و مباني مبحث اول - مفاهیم. 12 گفتار اول - مفهوم توبه در لغت و اصطلاح.. 12 بند اول- مفهوم توبه در لغت:13 بند دوم- مفهوم توبه در اصطلاح:13 گفتار دوم : مفهوم حد در لغت و اصطلاح.. 14 بند اول- مفهوم حد در لغت:14 بند دوم- مفهوم حد در اصطلاح:15 گفتار سوم: مفهوم قصاص در لغت و اصطلاح.. 16 بند اول: تعریف قصاص در لغت:17 بند دوم- مفهوم اصطلاحی قصاص:17 گفتار چهارم: مفهوم دیه در لغت و اصطلاح.. 19 بند اول: تعریف دیه در لغت:19 بند دوم- تعریف اصطلاحی دیه:20 مبحث دوم - ارکان توبه. 23 گفتار اول: رکن، شرایط قبولی توبهو شرط کامل شدن توبه. 23 بند اول: ارکان توبه. 23 بند دوم: شرایط قبولی توبه. 25 بند سوم: شرط کامل شدن توبه. 26 گفتار دوم: فوائد و آثار توبه:27 بند اول- امیدواری.. 27 بند دوم- بخشودگی گناهان. 27 بند سوم- تبدیل سیئات به حسنات... 27 بند چهارم- زمینه رستگاری.. 28 بند پنجم- جلب رحمت الهی.. 28 مبحث سوم- تاریخچه توبه. 28 گفتار اول- تاریخچه توبه. 29 گفتار دوم- جایگاه توبه در آیات... 30 گفتار سوم- توبه در روایات... 32 گفتار چهارم- توبه در حکایات... 34 مبحث چهارم- توبه نصوح، تفاوت توبه و استغفار، توبه و جوانان. 35 گفتار اول- مفهوم توبه نصوح در لغت و اصطلاح.. 35 گفتار دوم- تفاوت استغفار و توبه. 38 گفتار سوم- توبه و جوانان. 40 بند اول- جوانی و توبه در روایات... 41 مبحث پنجم- مفاهيم حق الله و حق الناس و مصادیق حق الله و حق الناس در حقوق کیفری 42 گفتار اول- مفهوم حق الله و حق الناس در لغت و اصطلاح.. 42 بند اول- تعریف حق الله و حق الناس.... 42 بند دوم- مصادیق حق الله و حق الناس در حقوق کیفری.. 43 بند سوم- آثار تفکیک حق الله و حق الناس.... 44 بند چهارم: حق الله.. 44 بند پنجم: حق الناس.... 45 بند ششم- حق جامعه. 46 مبحث پنجم: جایگاه و فلسفه توبه در سیستم قضایی اسلام. 49 گفتار اول- کار کرد های اجتماعی توبه. 49 بند اول: ارکان حقوقی توبه. 51 بند دوم: ارکان کیفری توبه. 51 فصل دومتأثیر توبه بر سقوط مسئولیت کیفری حدود با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید مبحث اول – تأثیر توبه بر سقوط مسئولیت کیفری حدود با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید 54 گفتار اول – موارد حدود. 54 بند اول – اسباب حدود درقانون مجازات اسلامی مصوب 1392. 54 گفتار دوم: اصول یا اصل های حاکم بر مجازات حدود. 56 گفتار سوم: جرایم موجب حد و تاثیر توبه در سقوط مجازاتهای حدی.. 59 بند اول- زنا:59 بند دوم- اقسام حد زنا:62 بند سوم - لواط، تفخیذ و مساحقه. 64 بند چهارم- قوادی:70 بند پنجم- قذف:71 بند ششم- سبّ النبی:73 بند هفتم- ارتداد:75 بند هشتم- شرب خمر:78 بند نهم- سرقت:79 بند دهم- محاربه:84 مبحث دوم: محدوده تأثیر گذاری توبه. 87 گفتار اول-توبه قبل از اثبات جرم. 89 گفتار دوم - توبه بعد از اثبات جرم. 90 مبحث سوم- احراز توبه و ارتباط آن با علم قاضی، قاعده اصالة الصحه، و قاعده درء. 91 گفتار اول- علم قاضی و توبه. 91 گفتار دوم: احراز توبه و ارتباط آن با قاعده اصالة الصحه. 94 گفتار سوم: احراز توبه و ارتباط آن با قاعده درء. 95 مبحث چهارم- حجیّت اقرار در اثبات جرایم. 96 گفتار اول - شرایط تحقق اقرار. 96 گفتار دوم- تعداد و تکرار دفعات اقرار. 97 مبحث پنجم: بررسی توبه در حدود. 97 گفتار اول- توبه در حق الله محض و توبه در حق الله توام با حق الناس.... 98 بند اول - اصل غیر قابل گذشت بودن حدود. 98 مبحث ششم- مرحله اجرای مجازات... 98 گفتار اول- دلایل اجرای مجازات... 98 فصل سوم:تأثیر توبه بر سقوط مسئولیت کیفری قصاص و دیات با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید گفتار اول- ماهیت قصاص.... 103 گفتار دوم- موارد تعلق قصاص در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392. 105 بند اول- جنايت عمدی بر اساس قانون مجازات اسلامي مصوب 1392. 106 بند دوم- جنايت غیر عمدی بر اساس قانون مجازات اسلامي مصوب 1392. 107 گفتار سوم- شرایط عمومی قصاص.... 107 بند اول- شرایط قصاص نفس:107 بند دوم- شرایط قصاص عضو:108 گفتار چهارم- راههای ثبوت قتل در دادگاه111 بند اول- اقرار:111 بند دوم- بینه:112 بند سوم- قسامه:112 گفتار پنجم- احکام قصاص.... 114 بند اول: احکام قصاص در دین یهود. 116 بند دوم: احکام قصاص در مسیحیت:117 بند سوم: قصاص در ایران باستان. 117 گفتار ششم- هدف از قصاص.... 117 گفتار هفتم- تاثیر توبه در سقوط قصاص.... 118 مبحث دوم – تأثیر توبه در دیات... 121 گفتار اول: ماهيت و موارد مشروعيت ديه. 121 بند اول- دیه ماهیتی کیفری ـ مدنی دارد.122 گفتار دوم- موارد تعلق دیه. 124 گفتارسوم- تفاوت دیه در فقه و قانون. 126 بند اول- قتل عمد. 127 بند دوم- قتل غیر عمد. 128 گفتار چهارم: توبه در دیات... 130 بند اول- توبه در دیه. 131 بند دوم: توبه در تعزیرات... 131 نتيجه گیری.. 133 پیشنهادها135 فهرست منابع و مآخذ. 137 دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |