تاثیر اقوام بر امنیت ملی ایران« با تاکید بر قوم - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان
| تاثیر اقوام بر امنیت ملی ایران« با تاکید بر قوم کرد»فهرست مطالب عنوان صفحه بخش اول : کلیات بخش دوم: چارجوب نظری بخش سوم:امنیت ملی و اقوام بخش چهارم : قومیتها فصل اول: قومیت و قوم گرایی در ایران فصل دوم : بحران هویت قومی در ایران فصل سوم : سیاستهای قومی در ایران معاصر فصل چهارم : مسئله وحدت ملی و الگوی سیاست قومی فصل پنجم: هویت، تاریخ و روایت در ایران بخش پنجم: قوم کرد فصل اول : فراز و فرود جنبش کردی فصل دوم: روند توسعه در مناطق کردنشین ایران قبل و پس از انقلاب چکیده: ناهمگنی قومی، دینی و اقتصادی، ویژگی ساختی عموم کشور های جهان سوم، بخصوص خاورمیانه می باشد . البته این داوری، به مفهوم تصدیق همسانی کشور های پیشرفته نیست . به تعبیر اوکانر از مجمع 132 ملت- کشور موجود (1972) فقط 12 تای آن (1/9درصد ) به طور قطع از نظر قومی همگن بوده اند منتهی وجود شکافهای گوناگون در کشورهای پیشرفته خاصیت هم افزا ندارند بلکه تمایزهای موجود همدیگر را تعدیل می کنند. از این رو پیامدهای امنیتی مهمی ندارند در حالیکه جنگ قومیتها و استفاده از خرده فرهنگها در جهان سوم بویژه خاورمیانه فصل مهمی از تاریخ درگیریها این ملتها را نشان میدهد. واقعیت موجود با فرایند نوین غلبه گفتمان خودگردانی و با استقلال جویی همه اقوام به جای استیلا جویی یک قوم ، عملا به مساله ای امنیتی تبدیل گردیده و در بسیاری از موارد تمامیت اراضی واحدهای مختلف سیاسی را تهدید می نماید . به هر علت و شرایط کشور ما نیز کشوری است متشکل از اقوام مختلف که عناصر و مولفه های متفاوتی بین آنها و دولت مرکزی پیوند یا گسست ایجاد کرده است و احساس قوی در میان طیف وسیعی از جمعیت کشور کتمان ناپذیر است . آنها در خارج از مرزهای ایران ایرانی هستند لیکن به نظر می رسد در داخل مرزها به همان اندازه که ایرانی هستند، دارای تعلق قومی یا مذهبی هم می باشند. و در همین راستا پژوهش حاضر با تاکید بر قومیت ها و چالش روبروی دولتها موضوع را مورد کنکاش قرار داده است . بخش اول کلیات 1-1 بيان مسأله: چنين به نظر مي رسد كه در دهه آينده كليه كشورها به نحوي با مسئله ناسيوناليسم قومي مواجه خواهند شد. از آنجا كه قوميت يكي از شاخص هاي عمده در شناخت ظرفيت طبيعي كشورها براي نيل به ثبات و دوري از خشونت به حساب مي آيد. امنيت كشورها در دهه آينده بدون توجه به اين مسئله رقم نخواهد خورد. درجمهوري اسلامي ايران وجود قوميت كرد درغرب كشور با گسستهاي ديني و اقتصادي و متاثر از تحريكات خارجي مي تواند خطرآفرين باشد. در جوامع چند قومي موضوع همزيستي مفهوم تنوع قومي با وحدت ملي امريست منوط به اتخاذ رهيافتي كه بتواند در عين كثرت در خرده فرهنگ هاي قومي، وحدت درمنش ملي را محقق سازد. قوميت با زير عنوانهايي چون انفكاك قومي، علايق قومي، گرايشات واگرايانه، استقلال خواهي يا تجزيه طلبي، هويت قومي و چالشهاي قومي درمقياس ملي، عناويني است كه نيازمند مطالعه از منظر امنيت ملي مي باشد. امنيت در نگاه نخست به عنوان مفهومي ساده، به اطمينان ازحفظ، دوام و بقاي داشته ها، و تضمين منافع و تامين علايق اطلاق مي شود. برخي امنيت را به صورت ايجابي و سلبي تقسم مي كنند. در معناي ايجابي امنيت، وجود احساس رضايت و اطمينان نزد دولتمردان و شهروندان، و درمعناي سلبي امنيت، نبود ترس، اجبار و تهديد را به عنوان يك شاخص در نظر مي گيرند (افتخاري،1377). همچنين به عقيده رابرت مك نامارا: امنيت ملي به نوعي متضمن اعتماد ملي، آزادي، توسعه و بهبود موقيت يك كشوراست. در كنار امنيت و امنيت ملي واژه قوميت نيز بايد گنجانده شود كه بيشتراستفاده كاربردي دارد و برداشتهاي متفاوتي از آن صورت گرفته است. در اين ميان تعريف آنتوني اسميت داراي كاربرد بالايي است: قوم عبارت از يك جمعيت انساني مشخص با يك افسانه اجداد مشترك، عناصرفرهنگي، پيوند با يك اعتقاد، آگاهي و فرهنگ مشترك را داراست. اعضاي يك ملت اگراحساس كنند در دستيابي به حق و حقوق موقعيتي برابر دارند هويت ملي بحران كمتري خواهد داشت، اما اگراقوامي نتوانند خود را با فرايند ملت سازي، ادبيات ملي، زبان رسمي، تعليمات عمومي و مذهب رسمي هماهنگ سازند به حد شهروند درجه دوم سقوط كرده و از برخي حقوق محروم و به حاشيه رانده مي شوند و احساس محروميت موجب تقويت هويتهاي مادون ملي مانند قوميت، نژاد، محله گرايي و... مي شود و محركي براي دست زدن به اعمال سياسي و خشونت مي گردد به خصوص دركشورهاي با تفاوت هاي قومي اين مشكلات بيشتر مي شود. عوامل موثر بر شكل گيري يا تشديد ناسيوناليسم قومي درجوامع چند قومي به اقتضاي خاص در هر جامعه متعدد است از جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد: 1-چگونگي ساختار توزيع منابع قدرت (اقتصادي،سياسي،فرهنگي) درجامعه. 2-وجود خودجوش جنبش ناسيوناليسم با توجه به سه محور ايدئولوژي، ساز و كارها و شيوه هاي پيگيري مطالبات و پايگاه اجتماعي. 3-تجربه تاريخي تعاملات و روابط اقوام كه آيا سلطه گر و سلطه ناپذير يا فدرالي يا خودمختاري بوده است. 4-واكنش و حساسيت قدرتهاي منطقه اي و جهاني يه موضوع اقوام در يك كشور خاص. 5-شرايط ژئوپلتيك يا جغرافيايي تركيب قومي هر جامعه، نسبت جمعيت و سرزمين و همساني قومي با كشورهاي همسايه و نوع شكافهاي موجود در جامعه. تبعـيض، نوع نگرش وميزان گرايـش اقوام به هويـت ملي و رونـد ملت سازي و دولـت سـازي موارد ديـگر مي باشند. سرزمين ايران در مقوله تنوع قومي و زباني در جهان با 24 درصد همانندي در رتبه شانزدهم قرار دارد. اگر چه در ايران فارسي زبانان با60 درصد جمعيت اكثريت را دارند، ليكن وجود شش قوميت عمده در درون اين واحد ملي و تاثيرات شگرف آنها بر سير تحولات تاريخي واقعيتي انكارناپذير است. از آنجا كه نقطه تمركز ما در پژوهش قوميت كرد مي باشد از قوميتهاي ديگر صرفنظر كرده و به كردها ميپردازيم. جمعيت كردها بيشتر در آذربايجان غربي، كرمانشاه و كردستان ساكن هستند. اين قوم، به نسبت، زمينه مناسب تري براي فعال شدن گسست ملی دارد از جمله اين زمينه ها؛ تمركز جمعيتي در يك منطقه كوچك و مشخص، دوم، باور به محروميت هاي اقتصادي، بهداشتي وآموزشي، سوم، موقعيت جغرافيايي در كنار مرز دو كشور با تشابه قومي و محلي و وضعيت كوهها و راهها، چهارم، تصور انزواي سياسي و عدم رضايت از ميزان حضور نخبگان سياسي اجتماعي در داخل نظام، پنجم، ملاحضات مذهبي كه اكثرا سني مذهب هستند، ششم، زبان كردي اگر چه از شاخه هاي زبان ايراني است و با پارسي باستان همانندي زيادي دارد، لكن براي فارسي زبانان امروز مفهوم نيست هر چند گويش هاي مختلف مانع يك زبان واحد كردي است معهذا امروزه زبان كردي محور جنبش هاي كردي است اگر چه از لحاظ نژادي نمي توانند اصل آريايي و ايراني بودن كردها را منكر شوند. تجربه شورش شيخ عبدالله درسال1297 درمقابل عثماني ها با محوريت قبايل كرد و شورش شيخ سعيد درسال1304 در مقابل ناسيوناليسم افراطي آتاتورك كه هويت كردي را انكار مي كرد در پاسخ به تحركات خارجي بود. جنبش اسماعيل سميتقو كه يكپارچه گي ايران را تهديد ميكرد و ارتش رضاخان آن را سركوب كرد و نيز تاسيس كومله در دهه1320 كه به دستور مقامات شوروي به حزب دموكرات كردستان تبديل شد و طرح كردستان خودمختار و تاسيس جمهوري مهاباد درسال1324 به رهبري عبدالرحمن قاسملو براي تجزيه ايران و بيانيه هشت مادهاي آنها بعد از انقلاب اسلامي كه خواستار خودمختاري كردستان بودند و اقدامات ملامصطفي بارزاني در اين راستا قابل توجه و بررسي است (افتخاري،1377). 1-2 سؤالهای پژوهش: 1-2-1 پرسش اصلي 1-تفاوت قومي كردها چگونه مي تواند امنيت ملي ايران را تحت تاثير قرار دهد؟ 1-2-2 پرسش هاي فرعي 1-چه عواملي سبب مي شود قوميت كرد در ايران قائل به هويتي متفاوت باشد؟ 2- عوامل سياسي اجتماعي كه مي تواند به تشديد احساس هويت متفاوت كردها در ايران دامن بزنند كدامند؟ 1-3 پیشینه پژوهش: در زمينه قوميت و امنيت ملي كتابها و مقالات زيادي نوشته شده است، تعدادي توسط نويسندگان داخلي و تعدادي هم مقالات و كتابهاي خارجي كه عموما به صورت ترجمه مي باشد. -دكتر محمدرضا تاجيك دركتاب(مقدمه اي براستراتژي هاي امنيت ج.ا.ايران رهيافت ها و راهبردها) به بررسي امنيت چه بعد داخلي و چه خارجي آن پرداخته است. ايشان در دفتر چهارم اين كتاب اصول كلي مرتبط بر استراتژي هاي امنيت ملي را شرح داده است. در دفتر پنجم كتاب به ارزشها و هنجارهاي ملي پرداخته و ارزش هاي مسلط جامعه ايراني را بيان داشته است، همچنين از آسيب پذيري تهديدات و فرصت هاي ارزشي موجود در ج.ا.ايران پرداخته است. -امنيت ملي در جهان سوم كه توسط ادوارد اي.آزر و چونگ اين مون نوشته شده از ديگر آثار برجسته در حوزه امنيت مي باشد. آنها در اين كتاب امنيت ملي دركشورهاي جهان سوم را تشريح كرده و از اهميت و تاثير قوميتها دراين كشورها اسم برده و اينكه چه تاثيري مي تواند بر امنيت اين كشورها داشته باشد. از ديگركتابهاي موجود درحوزه امنيت ملي مي توان به كتاب (چارچوبي تازه براي تحليل امنيت) كه توسط باري بوزان و همكاران وي نوشته شده اشاره كرد. آنها امنيت را در پنج حوزه نظامي، سياسي، اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي بررسي كرده اند. آنها مفهومي تازه درطرح امنيت ايجاد مي كنند كه در آن ابعاد ذهني از اهميت بيشتري برخورداراست. آنها امنيتي شدن را به معناي بهتر شدن نمي دانند بلكه امنيت را امري سلبي و به معناي ناتواني از برخورد با موضوعات به شيوه سياست معمول مي دانند. (بوزان، ويور، ويلد) -كتاب (مردم، دولت ها و هراس) از باري بوزان از ديگر كتب در حوزه امنيت و امنيت ملي مي باشد. بوزان ابتدا به تبيين حدود وظايف دولت به عنوان منبع اصلي امنيت و نيز منافع هر يك از دو مقوله دولت و مردم در عرصه امنيت ملي پرداخته و نحوه تامين امنيت و ابعاد مختلف جهاني، منطقه اي، اقتصادي و زيست محيطي را بيان مي دارد. -كتاب (چهره متغييرامنيت ملي) از رابرت ماندل از ديگر آثار درحوزه امنيت مي باشد. ماندل در اين كتاب مفهوم درحال ظهور امنيت ملي را ريشه يابي مي كند و آغاز بحث را ارائه تعريفي از مفهوم امنيت ملي قرار مي دهد. در فصل پاياني كتاب نويسنده به چند چالش عمده امنيتي كه احتمالا در آينده رخ خواهد داد اشاره مي كند و راهكارهايي براي آن ارائه مي دهد. به اعتقاد او چالش امنيتي تنشي است كه حكومت ها درانتخاب بين جهان گرايي و پرداختن به منافع داخلي بين حمايت از جامعه و فرد و بين نياز به همكاري فراملي و فشارهاي محدود ملي با آن روبرو مي شوند. در زمينه قوميت هم كتابها و مقالات زيادي نوشته شده است: -دكتر مراد كاوياني در كتاب (ناحيه گرايي در ايران از منظر جغرافياي سياسي) به بررسي و جايگاه اقوام در ايران پرداخته است. در فصل چهارم كتاب به موقعيت كردستان از لحاظ تاريخي و ژئوپولتيكي پرداخته و همچنين تاثيراتي كه كردهاي كشورهاي هم مرز ايران بر كردهاي داخل ايران مي گذارند. ايشان در مورد فعاليتهاي گروههاي پ.ك.ك و پژاك در مرزهاي غربي و شمال غربي كه باعث تنش و درگيرهايي در اين مناطق شده پرداخته است. و در قسمت نتيجه گيري بيان مي دارد كه حكومت مركزي بايد بتواند از لحاظ فرهنگي و اقتصادي نواحي كردنشين را به سطح ميانه يا بالاتر برساند و مشاركت سياسي كردهاي اهل سنت را در گستره مديريت ارتقا دهد تا باعث تقويت همبستگي ملي گردد. عيسي گلوردي دركتاب (اقوام ايراني و زمينه هاي همگرايي) موقعيت اقوام ايراني را شرح داده و اينكه چه راهكارها و راه حل هايي مي تواند از واگرايي اقوام ايراني جلوگيري كرده و آنها را به سمت همگرايي بيشترسوق دهد. -كتاب (قوميت و قوم گرايي در ايران از افسانه تا واقعيت) كه توسط دكتر حميد احمدي نوشته شده از ديگر كتب در زمينه قوميت مي باشد كه نگارنده با ذكر موقعيتي از اقوام ايراني به بحث مطالبات و خواسته هاي آنان پرداخته و همچنين ذكر مواردي كه باعث مي شود برخي از اين اقوام داعيه خودمختاري و تجزيه طالبي داشته باشند. -كتاب قوميت گرايي كرد نوشته نادر انتصار با ترجمه عبدا...عبدا...زاده به تاريخچه قوم كرد پرداخته و اينكه چه زمينه هايي باعث ميشود اين قوم اصيل و قديمي ايراني به سمت جدايي طلبي حركت كرده و باعث ايجاد تنش با دولت مركزي شده است. -پايان نامه سعدي فتاحي (بررسي تحولات عراق پس ازسقوط حزب بعث وآثار آن بر مسائل قومي منطقه اي) بيشتر به آثار اين تحولات بر كردهاي ايراني پرداخته و اينكه خودمختاري كردهاي عراق مي تواند چه تاثيري بر كردهاي ايراني گذاشته و چه چالش هايي براي حكومت مركزي ايران مي تواند به همراه داشته باشد. منابع فوق الذکر با درجات متفاوت می توانند در این پژوهش مورد استفاده قرار گیرند. معهذا تفاوت پژوهش حاضر، در اشاره به هویت متفاوت کردها، و بخصوص تاکید ویژه بر تاثیر عوامل سیاسی اجتماعی در تقویت این احساس تفاوت است. 1-4 فرضیه های پژوهش: 1-4-1 فرضیه اصلی: چنانچه احساس هويت متفاوت در كنار احساس محروميت هاي سياسي-اجتماعي قرار گيرد مي تواند موجد عوارض امنيتي در كشور باشد. 1-4-2 فرضیات فرعی: -دو عامل زبان (زبان كردي) و مذهب (اهل سنت) سبب مي گردد كردها در ايران قائل به هويتي متفاوت باشند. -سبكي وزنه مديريت سياسي به نسبت وزنه جمعيتي و احساس محروميتهاي اقتصادي و اجتماعي به نسبت ساير قوميتها در ايران مي توانند احساس هويت متفاوت كردها را تشديد نمايند. 1-5 حدود پژوهش: تمركز اين پژوهش به لحاظ جغرافيايي، كشور ايران مي باشد. 1-6 اهداف پژوهش: ايران در رده شانزدهم كشورهاي جهان از لحاظ تنوع قومي قرار دارد و اين نشان دهنده اهميت اين موضوع در ايران مي باشد، اگر چه تنوع قومي را مي توان نوعي فرصت تلقي كرد معهذا در نتيجه برخي زمينه هاي اجتماعي و اقتصادي وگاه تحريكات خارجي با استفاده ازين زمينه گاها تنوع قومي با عوارض امنيتي همراه بوده است كه در بين اين اقوام كردها از ديرباز مورد توجه بوده و شايد بيش از ديگر قوميت ها داراي تنش هايي با حكومت مركزي بوده اند. البته وجود كردها در دو كشور هم مرز يعني عراق و تركيه از يك طرف و جمعيت اغلب سني كردها در مقابل اكثريت شيعه در ايران بر اهميت مسئله افزوده است. در نتيجه مي توان گفت موضوع ارزش كاري پژوهش در حد يك پايان نامه را دارد. 1-7-سازماندهی پژوهش پژوهش حاضر در پنج بخش طراحی شده است که هر بخش شامل چند فصل می باشد. در بخش اول، کلیات به توضیح ساختار تحقیق پرداخته می شود. در بخش دوم به بیان چارچوب نظری این تحقیق پرداخته است . در بخش سوم به بحث امنیت ملی و مفاهیم و... پرداخته شده است در بخش چهارم مسئله قومیت در پنج فصل مجزا کار شده است و در بخش پنجم قوم کرد در نگاهی کلی پرداخته شده است. و در نهایت نتیجه گیری کار مطرح شده است . دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |