بررسی اثر ارتفاع بر تراکم پراکنش و عملکرد دو گونه - دانلود رایگان
دانلود رایگان اعمال مديريت صحيح و كارآمد در هر منطقه بر مبناي اطلاعات دقيق از ويژگي هاي كمي و كيفي رستني ها و آگاهي از روابط گياهان با يكديگر و نيز عوامل محيطي ميسر م
دانلود رایگان
| بررسی اثر ارتفاع بر تراکم پراکنش و عملکرد دو گونه چویل ferulago angulataو کما ferula در کوه ساورزفهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: کلیات فصل دوم بررسی سوابق فصل سوم : مواد و روش ها فصل چهارم : نتایج ، بحث و پیشنهادات فهرست جداول عنوان صفحه فهرست نمودارها عنوان صفحه فهرست تصاویر عنوان صفحه چکیده : به منظور بررسی اثر ارتفاع بر عملکرد و تراکم و پراکنش دو گونه گیاهی چویل Ferulago angulata و کما ferulaتحقیقی در بهار و تابستان سال 1390 در فصل رویشی به روش ترانسکت خطی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در کوه ساورز در شهرستان بویراحمد مورد بررسی قرار گرفت . سه فاکتور اصلی شامل ارتفاع از سطح دریا ، گونه های چویل و کما انتخاب شده و در سه تکرار و هر تکرار نیز در 11 ارتفاع مختلف اجرا گردید . فاصله هر ترانسکت حدودا دو کیلومتر و در هر ترانسکت قطعات نمونه به ابعاد 4 متر مربع و محل استقرار قطعات نمونه از دامنه ( خط القعر ) تا قله ( خط الراس ) کوه ساورز به ازاء هر صد متر افزایش ارتفاع از سطح دریا صورت گرفت . در این تحقیق اثر ارتفاع بر صفات پنج گانه ارتفاع گیاه ، قطر تاج ، زی توده (بیوماس ) ، تعداد بوته و تراکم نسبی گیاهان چویل و کما بررسی شده و نتایج حاصله بعد از آنالیز واریانس گزارش گردید .نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته ، قطر تاج و بیوماس گیاه چویل در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد . طول گیاه چویل با تغییرات ارتفاع تغییر معنی داری نداشت ..آزمایش مشابه نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته و قطر گیاه کما در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد بیشترین تراکم و قطر تاج ، در ارتفاعات 2300 تا 2900 متری مشاهده گردید . افزایش ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر ارتفاع و بیوماس گیاه کما نداشته و رابطه منطقی و معنی دار مشاهده نگردید کلمات کلیدی : ارتفاع ، چویل ، کما ، ساورز فصل اول کلیات مقدمه : اعمال مديريت صحيح و كارآمد در هر منطقه بر مبناي اطلاعات دقيق از ويژگي هاي كمي و كيفي رستني ها و آگاهي از روابط گياهان با يكديگر و نيز عوامل محيطي ميسر مي باشد. شناخت عوامل محيطي موثر بر استقرار و گسترش گياهان مي تواند ما را با سازگاري گونه هاي بومي هر ناحيه آشنا كند تا بر اساس سرشت اين گونه هاي بومي، نسبت به مديريت بوم شناختي اقدام گردد 11 (تقي پور ع 1385 ) . بررسی ها ی انجام شده توسط داراب یزدانی و همکاران در غرب ایران نشان می دهد كهجایگزینی داروهای با منشاء طبیعی با داروهای شیمیایی در سطح دنیا به سرعت رو بهتوسعه و گسترش است و كشورهای مختلف با بهره گیری از توانهای بالقوه خود از جملهتنوع پوشش گیاهی، تنوع اقلیمی، ارزان بودن انرژی و نیروی كارگری و وجودتكنولوژی های برتر و. .. سهم خود را از تجارت جهانی گیاهان دارویی می گیرند و بهطوری كه كشوری مانند كانادا خود را غول خفته گیاهان دارویی می داند. در این رهگذرمی بایست با شناخت و بهره گیری هر چه بهتر از توانهای بالقوه خود كه شاخص ترین آنهاتنوع اقلیمی، تنوع پوشش گیاهی، پیشینه تاریخی طب سنتی و تا حدودی منابع انرژی ارزانمی باشد و همچنین با سیاست گذاری صحیح و برنامه ریزی های كلان سهم واقعی خود را ازاین تجارت كسب كنیم 53 ( یزدانی د 1382). مطالعات قلی وند و همکاران در استان کردستان و پژوهشکده گیاهان دارویی نشان می دهد کشور ایران دارای توانمندی های زیادی در عرصه گیاهان دارویی و معطر بوده و از این جهت مي تواند جايگاه ويژه اي در صنايع غذائي ،داروسازي و آرايشي- بهداشتي در دنيا داشته و در عرصه صادرات گیاهان دارویی مطرح شود. اسانس ها را مي توان از مهمترين مواد موثره گياهان داروئي دانست.با توجه به غني بودن پوشش گياهي ايران و برخورداري از تنوع گونه اي فراوان و در نتيجه وجود گونه هاي انحصاري ،استخراج و تحليل كمي و كيفي تركيب هاي موجود در اين گياهان از اهميت خاصي برخوردار است 40 ( قلی وند م 1388 ). بر اساس نوشته های دراراب یزدانی و سحر شهنازی كشور ایران با موقعیت خاص آب وهوایی، بیش از 7500 گونه گیاهی را در خود جای داده است كه 2 تا 3 برابر پوشش گیاهیتمامی قاره اروپاست و پیش بینی می شود كه بیش از 750 گونه دارویی در پوشش گیاهیایران وجود داشته باشد54( یزدانی د 1382) . استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران در امتداد سلسله کوههای زاگرس قرار گرفته و به دلیل شرایط توپوگرافی ، اقلیمی و موقعیت خاص خود رویشگاه بیش از 2000 گونه گیاهی است .13 (جعفری ع 1372 ) از بین گونه های فراوان گیاهی ، گیاهان دارویی و مرتعی با خاصیت ها و کاربردهای متعدد می توان به گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulataو کما ferulaاشاره کرد . علت انتخاب موضوع : دو گیاه چویل و کما از گونه های مهم مرتعی و دارویی کشور ایران به خصوص ناحیه زاگرس مرکزی است و در سالهای اخیر برای مصارف دارویی و مرتعی مورد بهره برداری های فراوان قرار گرفته اند 14 ( جعفری 1384 ) . بررسی های به عمل آمده نشان می دهد حدود 35 گونه چویل و 172گونه گیاه کما در دنیا و تقریبا 8 گونه چویل و 30گونه از انواع کما در ایران یافت می شوند 54 (یزدانی د 1382) . در زمینه پراکنش این گونه ها به ویژه در طبقات ارتفاعی ، اطلاعات کمی وجود دارد و اطلاعات موجود نیز برای برنامه ریزی در زمینه مدیریت علمی ؛ بهره برداری و حفاظتی ، کافی به نظر نمی رسد لذا در این تحقیق ، برای تعیین اثر عامل اکولوژیک ارتفاع بر تراکم ، پراکنش و صفات کمی این دو گونه اجرا شده است . نتایج حاصل از این تحقیق می تواند برخی از جنبه های مهم و مبهم علمی در ارتباط با رویشگاه های این دو گونه گیاهی را برطرف نماید . بنابر این اثر ارتفاع به عنوان متغیر مهم و اکولوژیکی بر پراکنش ، تراکم و میزان تولید زی توده ( بیوماس ) این دو گونه مورد بررسی قرار می گیرد . هرچند که تعیین پراکنش و تراکم و اندازه گیری بیوماس تولیدی گیاهان مرتعی در طرح های مرتعداری استان و یاسایر نقاط کشور بررسی شده است ولی مطالعات گسترده ای برای تعیین اثر هریک از عوامل اکولوژیک ( به صورت منفرد ) بر رشد ونمو ، حضور یا عدم حضور ، جامعه گرایی و تراکم گونه ها ، صورت نگرفته است . در این راستا می توان به مطالعه بررسی اکو - فیتو سوسیولوژیکی رویش های گیاهی منطقه کوه گل در سالهای 72- 1370 ، منطقه حفاظت شده دنای غربی طی سالهای 80-1377 و دنای شرقی - کوه دیل در طی سالهای 89-1388 توسط عزیزالله جعفری ( استاد مشاور ) اشاره کرد . برخی نتایج حاصل از این مطالعات به صورت مقالات در مجلات و سمینارها ی مختلف ارائه شده است . علاوه بر این ، سه فقره پایان نامه تحت عنوان بررسی عامل اکولوژیک ارتفاع ، شیب و خاک بر استقرار رویش های گیاهی در منطقه حفاظت شده دنای شرقی و دیگری تحت عنوان بررسی اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر شیب تغییرات تنوع زیستی در منطقه دنای غربی و تاثیر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر میزان و نوع ترکیبات فلانوئیدی در گیاه پونه سای سی سختی ( Nepeta macrosiphon) توسط نامبرده راهنمایی و مشاوره شده است و در این تحقیقات هر چند به اختصار به گونه های مورد مطالعه اشاره شده است ولی این گونه ها در سطح وسیع مورد مطالعه قرار نگرفته اند . علاوه بر این در ارتباط با صفات کمی ، پراکنش و تراکم گونه های مورد مطالعه در این پایان نامه ، تا کنون تحقیقی صورت نگرفته است لذا در این تحقیق اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر خصوصیات مورفولوژیکی ، تراکم و پراکنش گونه های مورد نظر در کوه ساورز بررسی شده است . فرضیه ها : 1- افزایش ارتفاع از سطح دریا با عث کاهش عملکرد بیوماس در دو گیاه کما و چویل می شود 2- افزایش ارتفاع باعث کاهش تراکم و پراکنش دو گیاه کما و چویل می گردد اهداف تحقیق : 1-بررسی عامل مهم اکولوژیکی ارتفاع بر رشد و نمو ،حضور یا عدم حضور ، پراکنش و تراکم دو گونه ی چویل و کما 2-تعیین محدوده ی ارتفاعی رویش دو گونه مورد بررسی ( حداقل و حداکثر ارتفاع رویشگاه ) 3-تعیین مهم ترین رویشگاههای دو گونه مورد بررسی در طبقات ارتفاعی 4-تعیین مهم ترین طبقات ارتفاعی ار نظر تولید بیوماس 5-تعیین مهم ترین نقاط و طبقات ارتفاعی برای کشت و احیاء گونه های مورد بررسی 1- کلیات : 1-1- معرفی خانواده چتریان : تیره بزرگی از گیاهان با نام چتریانumbelliferaeیا Apiaceae که به تیره جعفری نیز معروف هستند. این تیره شامل 150 جنس و در حدود 3000 گونه گیاه است که عموماً در مناطق معتدله دو نیمکره مخصوصاً نیمکره شمالی می رویند. و جود گل آذین چتری و برگهای غالباً مرکب از بریدگیهای باریک و نازک ؛ آنها را از سایر گیاهان به خوبی متمایز می سازد. به علت وجود گل آذین چتری است که به تیره چتریان معروف هستند. در بین گیاهان این تیره گونه های فراوان دارویی وجود دارد که اغلب آنها مورد شناسایی مردم بوده و در طبابت مورد استفاده قرار می گیرند 25 ( زرگری,ع.1376) . گیاهان تیره چتریان معمولاً در همه اندام های خود ( در مجاری درون بافتی به نام شیزوژن ) دارای اسانس می باشند اماً اساساً اسانس دانه و ریشه آن ها مورد توجه است. گیاهان تیره مذکور عمدتاً در نواحی معتدل می رویند و عموماً در دوره رویشی خود نیاز چندانی هم به آب ندارند. حتی این کم نیازی به آب به کیفیت مرغوب اسانس آن ها موثر است45 (مافی ح 1388) . گیاهان تیره چتریان چنانکه از نام تیره آن ها پیداست دارای گل آذینی به شکل چتر ساده یا مرکب می باشند. تشخیص گل آذین چتری امری ساده است. اغلب گونه های این تیره علفی، یکساله، دوساله یا چند ساله اند. برگ ها غیر متقابل و بی زبانه، دارای بریدگی های عمیق با غلافی درشت در قاعده هستند45 (مافی ح 1388). تعدا اندام های هر حلقه گل مضربی از پنج است. از ناحیه پایینی تخمدان دو برچه به هم چسبیده نمو می نمایند که پس از نمو از هم جدا می شوند و میوه ای فندوقه ای دو قسمتی تشکیل می دهند. میوه فندوقه ای دوقسمتی و ریشه، محصول اصلی گیاه است45 (مافی ح 1388) . از گیاهان این خانواده می توان به کرفس، شوید، جعفری ، کندل، کما ، چویل یا چویر ، کرفس سفید ، شلیل ، زگیلی ، بیلهر ، پیکل ، جاشیر، جعفری کوهی ، خوش آویزه کوهی ، آنغوزه، باریجه و ... اشاره کرد . 1-2- عوامل مؤثر بر رشد و نمو گياهان مرتعى 1-2-1- ارتفاع از سطح دریا : با افزایش ارتفاع از سطح دریا از میزان دمای هوا کاسته شده و بر میزان بارندگی افزوده می شود . دوره سرما و یخبندان طولانی تر و ذوب شدن یخ ها برف ها کند تر می شود و رشد گیاهان بطئی تر صورت می گیرد . 1-2-2- عرض جغرافيائى : عرض جغرافیایی هر نقطه ارتباط معنی داری با میزان تابش ، زاویه تابش ، درجه حرارت ، و به تبع میزان بارندگی داردمجموعه عوامل فوق الذکر سبب شکل گیری رویش های گیاهی در نقاط مختلف کره زمین شده است . عرض جغرافیایی در استوا صفر ودر قطبین 90 درجه است رویش های گیاهی در عرض های جغرافیایی تفاوت های عمده ای دارند 1-2-3- شيب شیب از جمله عوامل اکولوژیکی مؤثر بر رشد و نمو گیاهی است .در شیب های تند با توجه به شرایط ثقلی زمین ، آبها سریعتر حرکت کرده و کمتر در خاک نفوذ می کنند و فرسایش خاک شدیدتر است . در شیب های ملایم مقدار بیشتری از اب بارندگی در زمین فرو می رود و ذخائرآبی زمین را غنی تر می سازد و فرسایش کمتری صورت گرفته و شرایط بهتری برای رشد گیاهان مرتعی فراهم می آورد . با توجه به این که در مناطق مختلف کرده زمین جز منطقه استوایی ؛ عامل نور و حرارت نسبت به رطوبت محدودیت کمتری دارند و شیب های شمالی در نیمکره شمالی و جنوبی کم تر در معرض تابش آفتاب و به تبع آن از دست دادن رطوبت هستند لذا در این شیب ها رطوبت ناشی از بارش باران و یا ذوب شدن برفها مدت طولانی تری باقی می ماند لذا رشد و نمو گیاهی معمولا بیشتر از شیب های دیگر است . 1-2-4- جانوران از گياهان مرتعى جانوران گوناگون تغذيه مى کنند. جانوران وحشى و دام ها مرتع را مورد چرا قرار مى دهند .از سوى ديگر گياهان مرتعى مورد حمله تعدادى از جوندگان مانند موش و خرگوش و جانورانى چون تشي، جوجه تيغى و انواع حشرات و ديگر آفات قرار مى گيرند. وجود جانوران مختلف در اکوسيستم مرتع گاهى سودمند و در پاره اى از موارد زيان آور است. به هر صورت، گياهان مرتعى در کنار همه عوامل ياد شده بالا و ايجاد تعادل با شرايط موجود محيط به هستى مراتع تداوم مى بخشند و در اين ميان چراى دام ها در صورتى که بى رويه صورت گيرد اين تعادل را بَر هم خواهد زد. در مراتع مورد مطالعه تعداد دامها بیش از سه برابر ظرفيت مرتع، زنگ خطرى برای پوشش های گیاهی به شمار می آید. 1-2-5- انسان فعاليت هاى انسان هم در جهت تخريب مراتع و هم در جهت توسعه و احياء آن مى تواند مؤثر باشد. توسعه صنعت و کشاورزي، احداث راه ها، کارخانه ها، شهرها و اِعمال مديريت چراى نادرست و غيره وسعت مراتع را محدود مى کند و آن را به نابودى مى برد؛ و در مقابل اِعمال مديريت صحيح و آگاهانه و عمليات احياء و اصلاح مراتع در توسعه مراتع و رشد و نمو گياهان مرتعى و تداوم حيات اکوسيستم مرتع آثار مثبت دارد. 1-2-6- آفات و بيمارى ها از ميان گياهان تعداى به صورت انگلى روى گياهان ديگر زندگى مى کنند و زيان هائى را بر آنها وارد مى آورند. از این جمله می توان به گیاهان انگلی سس، .Cuscuta sp، و گل جالیز robanche spp. که انگل کامل بوده و از گیاهان میزبان تغذیه می کنند شرايط زيستى را براى گياه ميزبان مشکل مى سازد، و موجب از بين رفتن آن مى شود. در ميان قارچ ها، بعضى مولد بيمارى در گياهان مرتعى هستند. تعدادى از موجودات جانورى نظیر حشرات نيز آفت گياهان مرتعى هستند يا در آنها ايجاد بيمارى مى کنند. تعدادی از قارچ ها و باکتری ها و ويروس ها با عث بسیاری از بيمارى ها را در گياهان مرتعى مى شوند . -4- 5- ترکیبات گیاه کما : جنس Ferala از جمله جنس هاي بزرگ خانواده چتريان مي باشد و تاكنون بر روي تركيبات اين جنس كارهاي گوناگوني صورت گرفته است و تركيباتي از دسته هاي مختلف از جمله سزكوئي پرين ها (ايران شاهي، 2003)، كومارين ها (نبوي 1983؛ ايران شاهي، 2004)، تركيبات گوگردي (ايران شاهي، 2003) و اخيراً كومارين كليكوزيدها (ايران شاهي، 2008) شناسايي شده اند6 (ایران شاهی مهرداد 1388) . خالص سازي و تعيين ساختمان تركيبات اين گياه به طور كامل مورد بررسي قرار نگرفته است. اما در تمام گونه هاي Ferula قسمت اعظم متابوليست هاي ثانويه در ريشه ذخيره مي شود. تاكنون فقط يك گزارش در مورد حضور فروتينين و فروتين در F.ovina وجود دارد 66(خورژاين، 1974). طبق بررسي هاي انجام شده توسط آپندینو سه تركيب شيگمين، استيلوزين و فروتينين تركيبات اصلي عصاره ريشه گياه را تشكيل مي دهند. آزمون Tlc عصاره متانويي ريشه گياه (بعد از جداسازي تركيبات غيرقطبي با دي كلرومتان ) مجدداً حضور همين سه تركيب را نشان داد. نكته جالب توجه حضور مقادير زياد فروتينين، به عنوان قويترين فيتو استروژن طبيعي، در اين گياه است كه جنبه هاي فارماكولوژيكي اين گونه از Ferulaرا بالا مي برد. فروتينين قبلا از گونه هاي ديگر از جمله F.jaeskeana و به خصوص F. hermonisشناسايي شده است (lhuillier, 2005; appendino,2002).57 1-4- 6- کاربردهای گياه كما : - صمغ حاصل از گياه كما در داروسازي براي ساخت داروهاي معده 5(امين ، 1370؛ آرون، 1991). و در صنعت براي چسب سازي، ادكلن سازي، صابون سازي 58(اصراف، 1997). مورد استفاده قرار مي گيرد. - در تحقيقات انجام شده بر روي تركيبات به دست آمده از اين گياهان مواد بيولوژيك با اثرات مختلف از جمله مهار تشكيل رنگدانه هاي ميكروبي6 (ايران شاهي، 2004)، ضد سالك (ايران شاهي، 2009)، ضد ويروس (zhou,200)، ضد مايكو باكتريوم 56(Appendino, 2108)، القاء كننده آپوپتوز سلول هاي سرطاني ملانوما 60(Barthhomeuf. 2008)، مهار كننده ماتريكس متالو پروتئيناز (شاهرودي، 2006)، پيشگيري كننده از سرطان (ايران شاهي، 2008)، و ... شناسايي شده است. - مهمترين گياهان اين جنس كه در طب گذشته ايران سابقه مصرف دارند عبارتند از: F. gumosa و F. assa – Foetidaكه گونه آخر توليد اولئو گم رزيني مي كند كه موارد مصرف دارويي متعددي در طب گذشته داشته و هم اكنون نيز استفاده مي شود. اين اولئو گم رزين از گونه هاي ديگر Ferula از جمله F. Fotida ، F. gumosa و F. alliacea نيز به دست مي آيد. رزين F. gumosaنيز تحت عنوان باريجه از ديرباز استفاده مي شده است 48 (مظفریان 1384 ) . - برخي از گونه هاي ديگر كما خاصیت شل كننده گی عضلات صاف نيز گزارش شده است. 23(خليلي، 1990). - بر اساس تحقیقات ریحانه آقایی صمغ انقوزه که از ریشه گیاه استحصال میشود توسط رومیها مصرف می شد و امروزه بطور وسیع در هند به عنوان ادویه در تهیه برخی غذاها، انواع ماهی ،سبزیها و سس مورد استفاده قرار می گیرد 35 (عموآقایی ر . 1386) . - ساقه های جوان گیاه تازه انقوزه در نواحی خراسان و کرمان به مصرف غذایی می رسد.36(عموآقایی ر 1386) اولئو گم رزین بسیار با ارزشی است كه مصارف دارويي و صنعتي فراواني دارد36 (عموآقایی ر 1386) . - آنغوزه شيرينF. gaberiliبييشتر مصرف خوراكي و آنغوزه تلخ بيشتر مصرف صنعتي دارد. در دامپزشكي مورد استفاده قرار ميگيرد. مصرف ديگر آنغوزه در جواهرسازي و اسانس گيري است 52 (مير طالبي، آ 1386 ) . - از جمله مصارف صمغ باریجهferula ovin boiss، کاربرد آن در صنایع عطر و ادکلن سازی، نقاشی ، نساجی و داروسازی است مهمترین ترکیب شیمیایی آن ، شامل ترکیبات کومارینی ، استرولی و گلیکوزیدی می باشد 36 (عموآقایی ر 1386) . - صمغي كه از ريشة ذخيره اي گياه دارويي باريجه (Ferula gummosa)استحصال مي شود يكي از مهم ترين محصولات مرتعي است که در طب سنتي ايران به عنوان خلط آور در بيمارهاي تنفسي و نيز ضد اسپا سم دستگاه گوارش استفاده مي شود ولي مصرف عمده آن در صنايع جواهر سازي (چسب الماس ) و نيز به عنوان تثبيت كنندة عطر و صنايع آرايشي مي باشد 36(عموآقایی ر 1386) . 1-4-7-ترکیبات و اثرات درمانی: - نوع اشکی (مرغوب) گیاه آنغوزه F. assa – foetidaحاوی فرولیک اسید(Ferulic acid)و اسانس فرار است. مهمترین خاصیت درمانی ان اثر اسپاسمولیتیک میباشد. طعم گس وبوی شبیه سیر آنغوزه بعلت وجود اسانسهای سولفوره است که دراثر اکسیداسیون تبدیل به سزکوئی ترپن می شود که بوئی همانند بوی اسطو خودوس دارد35 (عموآقایی ر 1386) . - شيرابه آنغوره ferula ovin boiss داراي اثر ضد تشنج است و در رفع بيماريهاي منشاء عصبي، دستگاه تنفس، اسپاسم حنجره و دستگاه هضم و آسم بکار مي رود. تركيبات گوگرد دار موجود در اسانس گياه، از توليد چربي در بيماران با چربي خون بالا ممانعت مي كند4 (امید بیگی ر 1383) . - بخشهای سبز گیاه آنغوره نیز به عنوان سبزی خورده می شود 4 (امید بیکی ر 1383) . - شیرابه آنغوزه دارای اثر ضد تشنج , قاعده آور و ضد انگل است . در رفع ییوست افراد مسن نیز كاربرد دارد4 (امید بیکی ر 1383) . - جنس Ferula از ويژگي هاي فيتوشيميايي قابل توجهي مانند دارا بودن سزكويي ترپن ها56 (آپن دينو، 1997؛ گونزالس، 1997) و كومارين هاي سزكويي ترپني برخوردار است55 (احميد، 1999). علاوه بر اين ماده اي ـ ا ـ پروپيل دو ـ بونيل دي سودلفيديك تركيب اصلي در روغن ferula ايراني است66 (خواجه، 2005). - F.hermonis كه اسم گونه آن از واژه hormone گرفته شده است از جمله گياهان دارويي معروف كشور لبنان مي باشد كه به خاطر اثرات شبه استروژني مورد استفاده قرار مي گيرد. علاوه بر اثرات شبه استروژني و فروتينين (appendion,2002). گياه F.hormonis به عنوان يك كاهنده قواي جنسي در جنس نر نيز مطرح مي باشد (zanoli,2005). - کُمای بیابانی Ferula foetida regelیكی از گیاهان دارویی ، خوراكی و علوفه ای مراتع بیابانی شرق ایران است كه از قدیم الایام در استان خراسان در اوایل فصل رشد اندام رویشی وبویژه ساقه گلدهنده این گیاه مونوكارپیك را از طوقه قطع وبه مصرف دارویی،خوراكی می رسانده اند. - صمغي كه از ريشة ذخيره اي گياه دارويي باريجه (Ferula gummosa) استحصال مي شود يكي از مهم ترين محصولات مرتعي است که در طب سنتي ايران به عنوان خلط آور در بيمارهاي تنفسي و نيز ضد اسپا سم دستگاه گوارش استفاده مي شود ولي مصرف عمده آن در صنايع جواهر سازي (چسب الماس ) و نيز به عنوان تثبيت كنندة عطر و صنايع آرايشي مي باشد . - از تمام قسمتهای گیاهFerula gummosa boiss . با نام عمومیGalbanumازخانواده Apiaceae)Umbelliferae) ، گم رزین گالبانوم بدست می آید. گالبانوم دارای خاصیت ضد انقباض(Antispasmodic )، ضد نفخ و بادشکن( Carminative )، خلط آورExpectorant ) ) و محرک و مهیج(Stimulant ) است 43 ( کریم پور س 1386) . - در استعمال داخلی ، گالبانوم برایمعالجه برونشیت مزمن ، آسم ودیگر ناراحتی های قفسه ی سینه مفید است و یک محرک برایهاضمه است و هم چنین نفخ شکم ، دردهای زکام ( آنفولانزا ) و قولنج را کاهش می دهد 43 ( کریم پور س 1386) . در استعمال خارجی ، گالبانوم به عنوان ضماد برای تورم های اشتعالی ، زخم معده ، سوختگی ،جراحت و ناراحتی های پوستی استفاده می شود . البته خاصیت ضد صرعAntiepileptic )) و ضد تشنج(Anticonvulsant ) این گیاه توسط هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشکاهشهید بهشتی تهران طی مطالعه ای روی موشهای آزمایشگاهی درJuly، 1997بررسی شد 43 (کریم پور س 1386) دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |