نقش و کارکرد حجت هاي الهي در زندگي انسان از منظر - دانلود رایگان
دانلود رایگان در اين فصل در صدد آن هستيم با بيان مسأله تحقيق، اهميت و ضرورت تحقيق، پيشينه تحقيق، سؤال هاي تحقيق، فرضيه تحقيق، روش تحقيق و تعريف
دانلود رایگان
| نقش و کارکرد حجت هاي الهي در زندگي انسان از منظر قرآن کريم
شايان ذکر است که منظور ما، حجت هاي مطلق و عصمت پيشه هستند که هدايت تشريعي انسان ها را عهده دار بوده و قرآن کريم از نقش و جايگاه ويژه و تأثيرگذار آنان در ساحت هاي گوناگون تربيت انسان گوي سخن رانده است. انسان موجودي است خدايي و خداوند سرشت الهي را در خلقت انسان بکار برده است و ابزارهايي از قبيل حس و عقل و فطرت را در وجود او براي شناخت راه درست از نادرست به وديعه نهاده است. خداوند متعال موجودات جهان را بيهوده نيافريده بلکه هدفي متعالي از آفرينش آنها داشته است. بنابراين انسان موجودي هدفمند است و هدف او براساس آيات الهي قرارگرفتن در جهت کمال و سعادت پايدار مي باشد. بنابراين انسان نيازمند راهنماياني از طرف خداست که بتوانند زندگي وي را در مسير صحيح مديريت کنند. هدف اين پژوهش روشن نمودن کارکرد حجت الهي، تأثير آن بر زندگي انسان و هم چنين تعيين وظايف مقطعي و دائمي اوست. در نهايت به اين نتيجه مي رسيم که حجت هاي الهي در سه فضاي عقايد و معارف،فقه و رفتار،تزکيه و اخلاق فعاليت کرده و دائما نقشي تأثير گذار در زندگي انسان به عهده دارند. بنابراين بايستي او وجود داشته باشد و انسان او را بشناسد و با او رابطه روحي و معنوي برقرار کند. بدين ترتيب در هر زمان حضور حجت الهي الزامي است.در اين تحقيق نوعاً از منابع و متون تفسيري و روايي و کلامي استفاده شده است. واژگان کليدي: کارکرد، حجت الهي، هدايت، انسان، قرآن عنوان صفحه فصل اول: کليات ......1 1-1.بيان مسأله تحقيق.......2 1-2.بيان اهميت و ضرورت تحقيق .....3 1-3.پيشينه تحقيق........3 1-4.سؤال هاي تحقيق .......4 1-4-1. سؤال اصلي..........4 1-4-2. سؤالات فرعي...............................................................................................................................................................4 1-5. فرضيه هاي تحقيق............................................................................................................................................................4 1-6. روش تحقيق......................................................................................................................................................................5 1-7. تعريف مصطلحات............................................................................................................................................................5 1-7-1. حجت...........................................................................................................................................................................5 1-7-2. رسول............................................................................................................................................................................7 1-7-3. نبي................................................................................................................................................................................8 1-7-4. امام...............................................................................................................................................................................8 1-7-4-1. امامت در لغت..........................................................................................................................................................8 1-7-4-2. امامت در اصطلاح...................................................................................................................................................9 1-7-4-2-1. امامت در اصطلاح اهل سنت..............................................................................................................................9 1-7-4-2-2. امامت در اصطلاح شيعه....................................................................................................................................10 1-7-5. هدايت........................................................................................................................................................................10 1-7-6. انذار و تبشير..............................................................................................................................................................11 1-7-7. تزکيه و تربيت............................................................................................................................................................11 1-7-8. تذکر...........................................................................................................................................................................12 فصل دوم: انسان و نياز به حجت الهي.....................................................................................................................................13 2-1. بخش اول: انسان شناسي.................................................................................................................................................14 2-1-1. اهميت انسان شناسي..................................................................................................................................................14 2-1-2. دانش محدود بشري...................................................................................................................................................17 2-1-3. ابزارهاي شناخت انسان..............................................................................................................................................19 2-1-3-1. احساس و تجربه....................................................................................................................................................19 2-1-3-2. عقل و خرد............................................................................................................................................................21 2-1-3-3. تاريخ و آثار تاريخي..............................................................................................................................................25 2-1-3-4. فطرت و وجدان و شعور باطن..............................................................................................................................27 2-1-3-5. وحي آسماني.........................................................................................................................................................29 2-1-4. انسان و آموزه هاي وحياني........................................................................................................................................31 2-2. بخش دوم: غايت شناسي................................................................................................................................................34 2-2-1. اهداف آفرينش انسان.................................................................................................................................................36 2-2-1-1.اظهار صفات الهي...................................................................................................................................................36 2-2-1-2. آزمودن انسان.........................................................................................................................................................36 2-2-1-3. پرستش و بندگي خدا............................................................................................................................................38 2-2-1-4. دستيابي به رحمت بي پايان الهي...........................................................................................................................38 2-3. بخش سوم: نياز به حجت خدا........................................................................................................................................42 3-1-1-3-3. تأثير حجت هاي الهي در تعليم و پرورش رهبران.........................................................................................106 3-1-2. وظايف حجت هاي الهي در حوزه فقه و رفتار........................................................................................................109 3-1-2-1. اجراء عدالت اجتماعي.........................................................................................................................................110 3-1-2-1-1. اهميت و جايگاه عدالت اجتماعي...................................................................................................................110 3-1-2-1-2. عدالت اجتماعي و عدالت اقتصادي................................................................................................................113 3-1-2-1-3. تفاوت قسط و عدل........................................................................................................................................116 3-1-2-1-4. آثار و نتايج عدالت اجتماعي...........................................................................................................................118 3-1-2-2. تشکيل حکومت..................................................................................................................................................119 3-1-2-2-1. نظام حکومت انبيا...........................................................................................................................................120 3-1-2-2-2. زعامت و رهبري سياسي و حکومتي پيامبر در جامعه.....................................................................................122 3-1-2-2-3. فلسفه امامت از نظر اماميه...............................................................................................................................126 3-1-2-3. قضاوت و دادگری...............................................................................................................................................128 3-1-2-3-1. منصب داران قضاوت......................................................................................................................................130 3-1-3. وظايف حجت هاي الهي در حوزه تزکيه و اخلاق..................................................................................................134 3-1-3-1. تزکيه و تربيت.....................................................................................................................................................135 3-1-3-1-1. تربيت از ديدگاه اسلام....................................................................................................................................136 3-1-3-1-2. کرامت انسان ها، تنها هدف پيامبران...............................................................................................................136 3-1-3-1-4. تزکيه در استعمالات قرآني..............................................................................................................................140 3-1-3-2. تذکر....................................................................................................................................................................142 3-1-3-2-1. تذکر در قرآن..................................................................................................................................................142 3-1-3-3. آزادسازي انسان ها از غل و زنجير......................................................................................................................145 3-1-3-3-1. معناي إصر و أغلال........................................................................................................................................145 3-1-3-3-2. خرافه ها و بدعت ها......................................................................................................................................146 3-2. بخش دوم: تقسيم بندي وظايف به مقطعي و دائمي.....................................................................................................149 3-3. بخش سوم: آثار کارکردهاي حجت هاي الهي در زندگي انسان...................................................................................154 فصل چهارم: خلاصه و نتيجه گيري......................................................................................................................................160 منابع و مآخذ..........................................................................................................................................................................164 کليات مقدمه در اين فصل در صدد آن هستيم با بيان مسأله تحقيق، اهميت و ضرورت تحقيق، پيشينه تحقيق، سؤال هاي تحقيق، فرضيه تحقيق، روش تحقيق و تعريف مصطلحات، کلياتي را در مورد تحقيق و پژوهش پيرامون نقش و کارکرد حجت الهي در زندگي انسان فراروي خوانندگان محترم قرار دهيم. بيان مسأله با تأمل در زندگي انسان درمي يابيم که زندگي انسان فرادنيايي است. بدين معنا که بر انسان ها مقدّر شده که به اين دنيا آمده و توشه اي براي عالم آخرت برگيرند. طبيعتا انسان نيازمند راهنماياني از جانب خداوند است تا بوسيله مديريت مناسب آنها در ابعاد زندگي انسان، بتواند در مسير صحيح که همان قرب به خداست قرار گيرد. و ما در اين پژوهش، به نقش و کارکرد حجت هاي الهي در زندگي انسان از ديدگاه قرآن کريم مي پردازيم. چراکه قرآن کريم بعنوان منبع اصلي دين مقدس اسلام از زواياي مختلف به نقش و تأثير گذاري انبيا و اوصيا در زندگي انسان پرداخته است. مقصود ما از حجت هاي الهي، حجت هاي معصوم و مطلق که شامل پيامبران و ائمه اهل بيت (عليهم السلام) هستند، مي باشد. و ديگر آنکه حجت هايي که نقش تشريعي ايفا مي کنند؛ نه نقش تکويني. بعنوان مثال؛ ائمه مي توانند هدايت تکويني داشته باشند و با يک نگاه انسان ها را متحول کنند، اما اينگونه هدايت مراد ما نيست.بنابراين ما در اين پژوهش به بررسي نقش و کارکردهاي تشريعي حجت هاي مطلق و معصوم مي پردازيم. منبع اصلي ما در اين پژوهش، قرآن است و قرآن هدايت تشريعي را در سه فضاي عقايد و معارف، فقه و رفتار و تزکيه و اخلاق بيان کرده است. رويکرد ما در اين پژوهش بصورت کلي و مفهومي است و بحث جزئي و مصداقي نداريم و لزومي ندارد در طول رساله از تمامي پيامبران و ائمه (عليهم السلام) نام برده شود. به همين منظور در اين رساله از اين بزرگواران بصورت اتفاقي و نمونه نام مي بريم. بيان اهميت و ضرورت تحقيق انسان موجودي هدفمند است و هدف او براساس آيات الهي وصول به ساحت قدس حضرت حق و لقاء الي الله مي باشد. طبيعتا اينکه انسان بتواند در مسير صحيحي قرار گيرد تا به هدف متعالي از خلقت خود دست يابد، اصلي ترين اولويت انسان است. بنابراين انسان نيازمند راهنماياني از طرف خداست که بتوانند زندگي وي را در مسير صحيح که قرب به خدا و حرکت در مسير تعالي است مديريت کنند. اما اينکه حجت الهي چه تأثيري در زندگي انسان و در رسيدن او به اهدافش خواهد داشت و همچنين اينکه آيا حجت آسماني حضور مقطعي در زندگي انسان دارد يا دائمي، مسئله ايست که در اين تحقيق با دقت در آيات مشتمل بر اهداف و وظايف و کارکرد حجت الهي و بهره گيري از تفاسير و کتب تخصصي قصد بررسي آن را داريم. پيشينه تحقيق باتوجه به کنکاشي که بنده دراين موضوع نمودم، کتابهاي مستقلي دراين موضوع نوشته نشده است و کتابهاي موجود در اين بحث، به صورت خلاصه وار، وظايف محدودي را بيان کرده اند؛ انديشمنداني مانند حضرت آية الله جعفر سبحاني (حفظه الله) در تفسير موضوعي منشور جاويد جلد 10، و حضرت آية الله مکارم شيرازي (دام عزّه) در تفسير موضوعي پيام قرآن جلد 7 و جناب آقاي عبدالله نصري در کتاب انتظار بشر از دين و کتاب مباني رسالت انبياء پرداخته اند. آنچه که مي توان گفت اين است که به تمام ابعاد وظايف حجت هاي الهي پرداخته نشده است. به عبارتي نگاه فراگير نشده و همه وظايف مطرح نشده است. علاوه بر اين، دسته بندي مناسبي نيز در کتب مختلف براي وظايف و کارکردهاي انبياء و امامان ارائه نشده است. مقالات نگارش يافته در اين موضوع به قرار ذيل است: از ميان مقالات نيز مي توان به تکامل انسان هدف انبيا نوشته عبدالله نصري اشاره کرد. در اين مقاله به تجزيه و تحليل شبهاتي که از سوي مرحوم مهندس مهدي بازرگان و دکتر سروش در اين باب که هدف بعثت انبياء، جز دعوت به خدا و آخرت نبوده است پرداخته شده و در ادامه نيز از بخشي از اهداف رسالت انبياء بيان شده است. مقاله شاخص ها و اهداف تربيتي انبيا در قرآن به قلم نبي الله صدري فر و سيد ابوالقاسم موسوي به بررسي و تحليل اهداف و شاخص هاي تربيتي انبيا در قرآن کريم پرداخته است. آنچه در اين تحقيق از شاخص ها و اهداف تربيتي انبيا که قرآن بدان پرداخته و مورد تحليل قرار گرفته است عبارتند از: 1- رشد انديشه و خردورزي 2- تقوي 3- عدالت 4- حکمت 5- عبادت 6- تزکيه 7- اتحاد و رفع اختلافات 8- تقرب به خدا . روش تحقيق توصيفي – تحليلي وبه صورت کتابخانه اي مي باشد. مقاله زحمات پيامبران در ارشاد و هدايت مردم موجود در مجله شماره 520 درسهايي از مکتب اسلام به بررسي کوتاهي از زحمات پيامبران الهي در راه هدايت مردم پرداخته است. تکيه اصلي اين مقاله در نگارش، بر نوشته هاي کتب آسماني است و لذا اختصاص به قرآن ندارد. مقاله اي تحت عنوان هدف از اعزام پيامبران چيست؟ در مجله شماره 92 درسهايي از مکتب اسلام بامبناقرار دادن آيه 25 سوره حديد، هدف کلي و وسيع پيامبران را برقراري عدل و تعادل در تمام شئون فردي و اجتماعي زندگي بشر بيان مي کند. همچنين در اين تحقيق وسايل رسيدن به اين هدف عالي را در سه مورد بيان مي کند: 1- بينات (يعني دلائل و شواهد روشن که برانگيختگي آنها را از ناحيه خداوند ثابت مي نمايد) 2- کتاب و ميزان (مقصود از کتاب همان کتاب کتابهاي آسماني، و از ميزان مقياسي است که حقيقت و باطل با آن سنجيده مي شود. 3- آهن و يا قوه مجريه. 1-4-2. سؤالات فرعي: از منظر قرآن کريم، آيا در هر زمان انسان به حجت هاي الهي در زندگي نيازمند است؟ علت نيازمندي انسان به حجت هاي الهي چيست؟ آيا براي دست يابي انسان به اهدافش، ابزارهاي فطرت، عقل و احساس کافي است؟ فرضيه تحقيق فرضيه هايي که در آغاز اين تحقيق مورد نظر بوده و به محکّ بررسي و پژوهش سپرده مي شوند عبارتند از : با تأمل در قرآن کريم روشن مي شود که انسان در سايه مديريت حجت هاي الهي و تأثيرگذاري مستقيم آنها در زندگي مي تواند به طرف تعالي حرکت کند. با تأمل در آيات قرآن کريم، روشن مي شود که انبياء در زندگي دنيايي نقش آفريني کرده و ابعاد مختلف زندگي دنيايي انسان را پوشش داده اند. از قرآن کريم استفاده مي شود در هر زمان حضور حجت الهي الزامي است. روش تحقيق روش اين تحقيق، کتابخانه اي با رويکرد تحليلي است. دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |