بررسی تطبیقی وصیت تملیکی در حقوق ایران و فقه اهل - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان
| بررسی تطبیقی وصیت تملیکی در حقوق ایران و فقه اهل سنت
چکیده
موضوعات مربوط به احوال شخصیهافراد از جمله وصیت تملیکی از امور مهم و زیربنایی هر جامعه می باشد.فقه اسلامی و قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران به خاطر ویژگی های وصیت، احکام و مقررات خاصی برای آن وضع نموده است. با توجه به اختلاف بینقواعد و مقررات فقهی مذاهب اسلامی، احکام و مقررات مربوط به احوال شخصیه در مذاهب مختلف نیز اختلاف پیدا می کند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز این تفاوت را محترم شمرده و مطابق اصول 12 و 13 قانون اساسی، اجازه داده ایرانیان غیرشیعه در احوال شخصیه (ازدواج، طلاق، ارث، وصیت) بر طبق مذاهب خودشان عمل می کنند.همچنین طبق ماده واحده قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم، مصوب 1312، دادگاه های ایران دعاوی مربوط به احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه را،باید طبق قواعد و سنن مسلّم مذهبی شخص طرف دعوا رسیدگی نمایند.ازاین رو ضرورت شناسایی و تطبیق مذاهب اربعه اهل سنت با حقوق موضوعه ایران احساس می شود. در این تحقیق مختصر تطبیق وصیت تملیکی در مذاهب اربعه اهل سنتبا قوانین جمهوری اسلامی ایران با واکاوی و شناخت نقاط مشترک و اختلاف،به شناخت دقیق و مناسب از جایگاه وصیت تملیکی در حقوق ایران کمک خواهد نمود. با توجه به اندک پژوهش و تحقیق صورت گرفته می توان گفت:در فقه اهل سنت قاعده لاوصیه للوارث جاری بوده و لذا وصیت به نفع وراث یا جانیز نبوده و یا محتاج اجازه ورثه می باشد. احناف اعتقاد دارند وصیت دیوانه باطل است همچنین اکثریت فقهای اهل سنت هر گاه موصی در وقت انشاء وصیت دارای اهلیت کامل باشد و سپس دیوانه شود وصیت او صحیح می باشد! حنفیه معتقدند اگر موصی وارث یا دینی نداشته باشد وصیت زائد برثلت و حتی وصیت به تمام اموال صحیح است و منوط به اجازه متصدی بیت المال نیست. زیر بیت المال وارث محسوب نمی شود. اما در فقه امامیه که منبع حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران می باشد، موصی مجاز به وصیت به نفع هر شخص اعم از وراث یا غیروراث می باشد. اکثر فقهای امامیه وصیت سفیه را باطل می دانند، زیرا در کنار بلوغ و عقل (رشد موصی) را نیز شرط صحت می دانند. اما در مذاهب اهل سنت رشد تحقق شرط صحّت وصیت نبوده و سفیه نیز می تواند وصیت کند. فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده........................................................................................................... 1 مقدمه............................................................................................................ 2 الف- بیان مساله............................................................................................... 3 ب- مرور ادبيات و سوابق مربوطه ....................................................................... 4 ج- اهداف تحقيق ............................................................................................. 4 د- سؤالات تحقيق ............................................................................................. 4 ه- فرضيههاي تحقيق ......................................................................................... 5 فصل اول: کلیات تحقیق 1-1- مذاهب اربعه اهل سنت............................................................................... 6 1-1-1- حنفی.................................................................................................. 6 1-1-2- مالکی................................................................................................ 7 1-1-3- سوم شافعی.......................................................................................... 8 1-1-3-1- كتاب.............................................................................................. 9 1-1-3-2- سنت............................................................................................... 9 1-1-3-3- اجـماع............................................................................................. 9 1-1-4- چهارم حنبلی........................................................................................ 10 1-2- تعاریف و مفاهیم....................................................................................... 11 1-2-1- تعریف............................................................................................... 11 1-2-1-1- معنای لغوی...................................................................................... 11 1-2-1-2- معنای وصیت در قرآن......................................................................... 11 1-2-1-3- تعريف وصيت................................................................................... 11 1-2-2- اقسام وصیت....................................................................................... 12 1-2-2-1- وصيت تمليکي.................................................................................. 12 1-2-2-2- وصیت عهدی.................................................................................... 13 1-2-3- سوم ارکان وصیت................................................................................. 13 1-2-3-1- موصی............................................................................................ 13 1-2-3-2- موصي به........................................................................................ 13 1-2-3-3- موصي له......................................................................................... 14 1-2-3-4- وصي............................................................................................ 14 1-3- مشروعیت و حکم وصیت............................................................................ 16 1-3-1- وصیت در قرآن..................................................................................... 16 1-3-1-1- اوصاف وصیت در قرآن....................................................................... 16 1-3-1-2- فلسفه وصيت..................................................................................... 19 1-3-1-3- عدالت در وصيت.............................................................................. 20 1-3-1-4- وصاياى واجب و مستحب...................................................................... 20 1-3-1-5- آيا وصى مى تواند محتواى وصيت نامه را تغيير دهد؟.................................. 20 1-3-2- وصیّت تملیکی...................................................................................... 24 1-3-2-1- ایجاب وصیّت.................................................................................... 24 1-3-2-2- قبول وصیّت تملیکی............................................................................ 25 1-3-2-3- ردّ وصیّت........................................................................................ 25 1-3-2-4- وفات موصی له................................................................................... 25 1-3-3- وصایت (وصیّت عهدی).......................................................................... 25 1-3-3-1- حق وصیّت برای کودکان با کیست؟......................................................... 26 1-3-3-2- شرایط وصی..................................................................................... 26 1-3-3-3- زمان معتبر بودن شرایط در وصی.......................................................... 26 1-3-3-4- وصی قرار دادن بچه............................................................................ 26 1-3-3-5- وصی قرار دادن زن و خنثی.................................................................. 26 1-3-3-6- تعداد اوصیا..................................................................................... 27 1-3-3-7- ناتوانی وصی در انجام امور وصایت....................................................... 27 1-3-3-8- خیانت وصی.................................................................................... 27 1-3-3-9- پرداخت بدهی های موصی.................................................................... 27 1-3-3-10- ردّ وصایت.................................................................................... 28 1-4- ماهیت حقوقی وصیت................................................................................ 28 1-4-1- وصیت تملیکی...................................................................................... 28 1-4-2- وصيت عهدي...................................................................................... 32 فصل دوم: وصیت تملیکی در مذاهب چهارگانه اهل سنت و حقوق ایران 2-1- وصیت در مذاهب چهارگانه اهل سنت............................................................. 33 2-1-1- ارکان وصیت....................................................................................... 33 2-1-1-1- موصی............................................................................................ 33 2-1-1-2- دوم موصی له.................................................................................... 34 2-1-1-2- مواد قانونی در باب موصی له................................................................ 36 2-1-1-3- موصی به......................................................................................... 37 2-1-1-4- چهارم وصی..................................................................................... 39 2-1-1-5- صیغه وصیت.................................................................................... 40 2-1-2 - وصیت کردن برای وارث، غیر وارث، حمل و محل احتساب (ثلث) و.................. 40 2-1-2-1- وصیت برای وارث............................................................................. 40 2-1-2-2- وصیت برای غیر وارث....................................................................... 40 2-1-2-3- مواد قانونی....................................................................................... 41 2-1-3- وصیت برای حمل.................................................................................. 41 2-1-3-1- مواد قانونی....................................................................................... 41 2-1-4- وصیت برای قاتل، کافی و مرتد................................................................ 42 2-1-4-1- شرح وصیت برای قاتل، کافی و مرتد...................................................... 42 2-1-4-2- مواد قانونی....................................................................................... 43 2-1-5- وصیت معلق به شرط ( مضاف )................................................................ 43 2-1-6- بطلان وصیت...................................................................................... 43 2-2- وصیت در حقوق ایران............................................................................... 44 2-2-1- حقوق اقلیت ها (وصیت) در قانون اساسی جمهوری اسلامی.............................. 44 2-2-1-1- تعریف اقلیت..................................................................................... 44 2-2-1-2- اقلیت های دینی در قانون اساسی جمهوری اسلامی........................................ 45 2-2-2- قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه در محاکم .......................... 46 2-2-3- وصیت در قانون مدنی............................................................................. 46 2-2-3-1- وصی.............................................................................................. 47 2-2-3-2- موصي به......................................................................................... 47 2-2-3-3- موصي له......................................................................................... 48 2-2-3-4- وصي.............................................................................................. 48 2-2-3-5- از قانون مدنی در مورد وصیت............................................................... 48 2-2-4- وصیت در قانون امور حسبی.................................................................... 50 2-2-4-1- وصیت خود نوشته.............................................................................. 50 2-2-4-2- وصیت نامه رسمی............................................................................. 50 2-2-4-3- وصیتنامه سری.................................................................................. 51 2-2-4-4- وصیت نامه شفاهی............................................................................. 51 2-2-4-5- موادی از قانون امور حسبی................................................................... 51 2-3- تعارض قانون مدنی و مقررات احوال شخصیه (وصیت) مذاهب چهارگانه................. 53 2-3-1- حل تعارض......................................................................................... 53 2-3-2- شرایط اعمال احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه.............................................. 53 2-3-3- رویه دادگاه های ایران در مورد دعاوی ایرانیان غیر شیعه.................................. 54 فصل سوم: بحث و نتیجه گیری 3-1- نتیجه گیری............................................................................................. 55 منابع ........................................................................................................... 57 چکیده انگلیسی................................................................................................ 59 دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |